W ostatnim czasie, na Wydziale Fizyki nastąpiło oficjalne otwarcie Międzywydziałowego Laboratorium Neuronauki Poznawczej. Laboratorium będzie prowadzone razem we współpracy z Wydziałem Studiów Edukacyjnych UAM.
Neuronauka poznawcza (cognitive neuroscience) to interdyscyplinarny obszar badawczy skoncentrowany na studiach nad neuronalnymi korelatami procesów poznawczych. Neuronaukowcy poznawczy badają zatem najbardziej złożone mechanizmy (np. związane z uwagą, przetwarzaniem obrazów i dźwięków, czy z rozwiązywaniem problemów) najbardziej skomplikowanego obiektu jakim jest ludzki mózg. Neuronauka poznawcza jest stosunkowo nowym nurtem naukowym, a jej powstanie powiązane jest z rozwojem nieinwazyjnych metod badania mózgu. Należą do nich strategie neuroobrazowania (np. EEG czy fMRI), ale także techniki neurostymulacji (np. TMS, czyli stymulacja magnetyczna lub tDCS – stymulacja prądem stałym). W ośrodkach naukowych na całym świecie powoływane są więc laboratoria neuronauki poznawczej, w których zespoły składające się z fizyków, biologów, psychologów, kognitywistów, pedagogów i lingwistów prowadzą transdyscyplinarne badania naukowe.
Powstała więc potrzeba podjęcia działań na rzecz utworzenia tego typu laboratorium także na UAM. Zainicjował je prof. Michał Klichowski z Wydziału Studiów Edukacyjnych, Pełnomocnik Rektor ds. Otwartej Nauki. Jest on badaczem, który w toku stażów naukowych w kilkudziesięciu europejskich instytucjach wyspecjalizował się w badaniach z zastosowaniem metod neuronauki poznawczej. Jego najnowsze badania dotyczą funkcjonalnej organizacji mózgu człowieka i wykorzystania metod przezczaszkowej stymulacji mózgu do wspomagania procesu uczenia się, a ich wyniki zostały opublikowane w najbardziej prestiżowych periodykach neuronaukowych, takich jak Cortex, Neuropsychologia czy Brain Structure and Function. W latach 2019-2021 był on koordynatorem naukowym międzynarodowego grantu European Network on Brain Malformations (Neuro-MIG) w ramach którego badania prowadziło blisko 200 neuronaukowców z 31 krajów z 4 kontynentów. Jego aktywność naukowa zastała doceniona przyznaniem mu Nagrody Naukowej Polskiej Akademii Nauk, stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców oraz Stypendium Miasta Poznania za wybitne osiągnięcia naukowe.
Finalnie, pod patronatem Prorektora prof. dr. hab. Michała Banaszaka i przy porozumieniu Dziekana Fizyki prof. UAM dr. hab. Romana Gołębiewskiego i Dziekan Wydziału Studiów Edukacyjnych prof. UAM dr hab. Agnieszki Cybal-Michalskiej, w budynku Katedry Akustyki Wydziału Fizyki UAM powstało Międzywydziałowe Laboratorium Neuronauki Poznawczej (MLNP). Mają być w nim prowadzone zaawansowane i unikatowe w skali światowej badania podstawowe, a także testy realizowane w ramach projektów wdrożeniowych. Paradygmaty neuronauki poznawcze będę tu wspierać interdyscyplinarne projekty naukowe osadzone szczególnie w takich obszarach jak biofizyka, psychoakustyka, biopsychologia, kognitywistyka czy neuropedagogika.
Laboratorium zostało wyposażone w aparaturę prof. Klichowskiego, m.in. medyczny aparat EEG z pełnym oprogramowaniem, aparat do neurofeedbacku, stymulator mózgu typu tDCS, a także dwa wysokiej klasy komputery kontrolujące eksperymenty wraz z licznymi pakietami testów psychologicznych i dedykowanymi im padami. W jednej z części MLNP znajdują się ponadto zestawy do testów i badań psychomotorycznych.
Zarówno prof. Klichowski, jak i jego zespół w składzie m.in. dr Tomasz Przybyła, mgr inż. Agnieszka Kruszwicka i mgr Weronika Rochatka, to wysoce zmotywowane i pełne pasji do neuronauki osoby, które pragną realizować międzywydziałowe projekty badawcze. Planowane są np. badania z zakresu akustyki, w których w MLNP przeprowadzone zostaną różnorakie neurotesty i neuropomiary, a także badania neuronaukowe, z analizami akustycznymi stosowanych w nich bodźców. Wszystko to ma owocować wspólnymi, międzywydziałowymi publikacjami, ukazującymi się w najlepszych multidyscyplinarnych czasopismach.
