Prof. Mariusz Jaskólski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu został laureatem Max Perutz Prize – najważniejszej europejskiej nagrody krystalograficznej. Jest pierwszym Polakiem, który otrzymał tę nagrodę!
Max Perutz Prize przyznawana jest przez Europejskie Towarzystwo Krystalograficzne (European Crystallographic Association, ECA) od 2015 roku (wcześniej była to Nagroda ECA). Tegorocznym laureatem został prof. Mariusz Jaskólski z Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nagrodzono go za badania krystalograficzne makrocząsteczek istotnych z medycznego punktu widzenia. Jest pierwszym polskim laureatem tej najważniejszej europejskiej nagrody krystalograficznej.
Uczony wniósł znaczący wkład w rozwój biologii strukturalnej, której konsekwencje mają znaczenie m.in. dla zwalczania chorób człowieka. Wśród jego dokonań wyróżnia się odkrycie mechanizmu agregacji jednego z ludzkich białek amyloidogennych (istotnego dla zrozumienia np. podstaw choroby Alzheimera), rozwiązanie struktury proteaz i integraz retrowirusowych (w tym ASV i HIV, badania niezwykle ważne dla opracowania leków w terapii AIDS) oraz odkrycie struktur asparaginaz wykorzystywanych w terapii przeciwbiałaczkowej.
Jest zaangażowany w projekty związane z rozwijaniem leków przeciwko wirusom SARS. Przyczynił się do rozwoju metodologii biologii strukturalnej, zwłaszcza w dziedzinie ultrawysokiej rozdzielczości krystalografii makromolekularnej i walidacji struktury. Jest jednym z krystalografów, którzy wyznaczają międzynarodowe standardy dobrych praktyk w biologii strukturalnej. Wyniki jego badań są wykorzystywane w inżynierii leków przeciwnowotworowych i antywirusowych.
W uznaniu za badania strukturalne białek o dużym znaczeniu dla rozwoju medycyny i wkład w udoskonalenie metod krystalografii rentgenowskiej został w ubiegłym roku nominowany do Nagrody Heisiga – jednego z dwóch (obok Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej) najwyższych finansowych wyróżnień w polskiej nauce. W latach 2003–2006 był wiceprezydentem Europejskiego Towarzystwa Krystalograficznego.
Tekst: Forum Akademickie
Fot. Adrian Wykrota
